تفاوت SSR و SSG در توسعه وب مدرن

مقدمه:

در دنیای توسعه وب، سرعت بارگذاری، بهینه‌سازی برای موتورهای جستجو (SEO) و تجربه کاربری (UX) جزو مهم‌ترین اولویت‌ها محسوب می‌شوند. چارچوب‌های مدرن مانند Next.js، Nuxt.js و Gatsby امکانات متنوعی را برای رندر صفحات وب فراهم کرده‌اند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به SSR (رندر سمت سرور) و SSG (تولید استاتیک صفحات) اشاره کرد.

در این مقاله، قصد داریم به صورت دقیق و مفصل به بررسی تفاوت‌های SSR و SSG، مزایا و معایب هر یک، و کاربردهای آن‌ها بپردازیم.

SSR چیست؟ (Server-Side Rendering)

تعریف:

در SSR، هر بار که کاربر درخواستی به سرور ارسال می‌کند، سرور به‌صورت دینامیک محتوای صفحه HTML را تولید کرده و به مرورگر ارسال می‌کند. این فرایند در زمان اجرا (Run Time) انجام می‌شود.

نحوه کار:

1. مرورگر درخواست یک URL را ارسال می‌کند.

2. سرور اطلاعات لازم را از دیتابیس یا API دریافت می‌کند.

3. محتوای HTML صفحه تولید می‌شود.

4. HTML نهایی به مرورگر ارسال می‌شود.

5. سپس مرورگر آن را نمایش می‌دهد و JavaScript بارگذاری می‌شود تا صفحه "فعال" شود (hydration).

مزایا:

• محتوای به‌روز: چون در زمان درخواست رندر می‌شود، همیشه محتوای جدید ارائه می‌دهد.

• مناسب برای محتوای دینامیک مثل داشبوردها یا صفحات با اطلاعات لحظه‌ای.

• SEO-friendly چون HTML کامل به موتور جستجو تحویل داده می‌شود.

معایب:

• سرعت بارگذاری کندتر (نسبت به SSG) چون صفحه باید در لحظه تولید شود.

• فشار بیشتر روی سرور.

• پیچیدگی بیشتر در مقیاس‌پذیری.

SSG چیست؟ (Static Site Generation)

تعریف:

در SSG، صفحات HTML در زمان ساخت (Build Time) تولید می‌شوند، نه در زمان درخواست. خروجی این فرایند فایل‌های استاتیکی هستند که می‌توانند مستقیماً از طریق CDN یا سرورهای ساده ارائه شوند.

نحوه کار:

1. در هنگام build پروژه (مثلاً هنگام deploy)، محتوای صفحات از API یا دیتابیس گرفته می‌شود.

2. HTML مربوط به هر صفحه تولید و ذخیره می‌شود.

3. هنگام درخواست کاربر، صفحه‌ی از پیش ساخته‌شده به‌سرعت بارگذاری می‌شود.

مزایا:

• سرعت بسیار بالا در بارگذاری، چون صفحات از قبل ساخته شده‌اند.

• مقیاس‌پذیری عالی با استفاده از CDN.

• کاهش بار روی سرور.

• امنیت بالاتر (چون سرور بک‌اند نیاز به تعامل در زمان درخواست ندارد).

معایب:

• عدم پشتیبانی از محتوای بسیار دینامیک (مگر با استفاده از تکنیک‌هایی مثل ISR).

• نیاز به build مجدد برای بروزرسانی محتوا.

• ممکن است حجم زیادی از فایل‌های HTML تولید شود در پروژه‌های بزرگ با صفحات زیاد.

جدول مقایسه SSR و SSG

چه زمانی از SSR استفاده کنیم؟

• وقتی محتوا به‌طور مداوم تغییر می‌کند (مثل قیمت‌ها، سفارش‌ها، پست‌های لحظه‌ای).

• زمانی که SEO مهم است ولی محتوای شما در لحظه متفاوت است.

• اپلیکیشن‌هایی که نیاز به احراز هویت یا داده‌ی شخصی‌شده دارند (مثلاً داشبورد کاربری).

// Next.js - getServerSideProps
export async function getServerSideProps(context) {
  const res = await fetch("https://api.example.com/data");
  const data = await res.json();

  return { props: { data } };
}

چه زمانی از SSG استفاده کنیم؟

• زمانی که محتوای شما به‌ندرت تغییر می‌کند.

• وقتی به حداکثر سرعت و حداقل هزینه نیاز دارید.

• برای وبلاگ‌ها، مستندات، صفحات محصول با داده‌های از پیش مشخص.

// Next.js - getStaticProps
export async function getStaticProps() {
  const res = await fetch("https://api.example.com/posts");
  const posts = await res.json();

  return { props: { posts } };
}

تکنیک‌های ترکیبی: ISR و Hybrid Rendering

چارچوب‌هایی مانند Next.js اجازه می‌دهند که شما از ترکیب SSR و SSG استفاده کنید یا از روشی به نام ISR (Incremental Static Regeneration) بهره بگیرید.

ISR چیست؟

در این روش، صفحات استاتیکی می‌توانند بعد از build نیز به‌روزرسانی شوند، بدون نیاز به بازسازی کل سایت.

export async function getStaticProps() {
  const res = await fetch("https://api.example.com/posts");
  const posts = await res.json();

  return {
    props: { posts },
    revalidate: 60, // صفحه هر ۶۰ ثانیه یک بار بروزرسانی می‌شود
  };
}

نتیجه‌گیری

انتخاب بین SSR و SSG بستگی به نیاز پروژه دارد:

• اگر به محتوای زنده و شخصی‌سازی‌شده نیاز دارید، SSR گزینه بهتری است.

• اگر به سرعت بالا، سادگی و مقیاس‌پذیری نیاز دارید، SSG ایده‌آل است.

• برای بسیاری از پروژه‌های مدرن، استفاده ترکیبی از SSR، SSG و ISR بهترین نتیجه را می‌دهد.

منابع پیشنهادی برای مطالعه بیشتر:

• مستندات

• راهنمای Nuxt برای SSR 

• مقاله رسمی Vercel درباره ISR:

🎯 آینده دیجیتال را با شیردال بساز! 🧠💻🚀

آیا می‌خواهید وارد دنیای هیجان‌انگیز برنامه‌نویسی شوید؟ آیا به دنبال یادگیری مهارت‌هایی هستید که آینده شغلی‌تان را تضمین کنند؟ شرکت شیردال، با تجربه‌ای درخشان در آموزش برنامه‌نویسی، همراه مطمئن شما در مسیر یادگیری و موفقیت است.

✅ آموزش از پایه تا پیشرفته
✅ دوره‌های تخصصی در زبان‌هایی مانند Python، JavaScript، PHP، C++ و...
✅ یادگیری عملی با پروژه‌های واقعی
✅ پشتیبانی مستقیم از مدرسین حرفه‌ای
✅ مناسب برای همه‌ی سنین و سطوح دانش

با شیردال، نه تنها کدنویسی یاد می‌گیری، بلکه یک برنامه‌نویس حرفه‌ای می‌شی!

📞 تماس بگیرید یا همین حالا ثبت‌نام کنید و اولین قدم به سوی آینده‌ای دیجیتال را بردارید!

شماره همراه : 09390799211
شماره تلفن : 04137239822
ایمیل:info@shirdalgroup.ir
آدرس دفتر مرکزی: آ.ش , مراغه , میدان مالیات , برج آپادانا , طبقه 6 , پلاک 604

تماس با ما